Rekabet Kurumu 15 Ocak 2019 tarihinde internet sitesinde yayımladığı haberle; Rekabet Kurulu’nun 10.01.2019 tarihli toplantısında Turkcell İletişim A.Ş.’nin (“Turkcell”) kontörlerin yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiğini, dolayısıyla adı geçen teşebbüse idari para cezası verilmesine karar verdiğini duyurdu. Söz konusu kararın 06.06.2011 tarih, 11-34/742-230 sayılı Kurul kararının Danıştay 13. Dairesinin 16.10.2017 tarih ve E. 2011/4560, K. 2017/2573 sayılı kararı ile kısmen iptal edilmesi üzerine yürütülen ek çalışma sonucunda verildiği ifade edildi.
Soruşturmanın açılmasına gerekçe teşkil eden olayları kısaca hatırlatmak gerekirse, 2011 yılında Turkcell hakkında yeniden satış fiyatını belirlediği ve alt bayileri fiili olarak münhasırlığa zorladığı gerekçesiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. ve 6. maddelerinin ihlal edildiği iddiaları ile soruşturma başlatılmıştı. Söz konusu soruşturma neticesinde Kurul, 06.06.2011 tarih, 11-34/742-230 sayılı kararında;
♦ Turkcell’in GSM hizmetleri pazarında hakim durumda bulunduğuna oybirliği ile,
♦ Turkcell’in yeniden satış fiyatını belirlemesi iddiasına yönelik olarak 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlal edilmediğine oyçokluğu ile,
♦ Nihai satış noktaları ile akdedilen taahhütnameler, bu bayilerdeki dekorasyon, tabela ve satışa yönelik olarak tek tip uygulamalar ve alt bayi kanalına alternatif bir organizasyonun eklenmesine engel olunmasına yönelik uygulamalar vasıtasıyla Kanun’un 6. maddesi çerçevesinde hakim durumu kötüye kullandığına ve bu sebeple 2010 mali yılı sonunda oluşan ve Kurul tarafından belirlenen yıllık gayri safi gelirlerinin takdiren %1,125’i oranında olmak üzere 91.942.343,31 TL idari para cezası verilmesine OYÇOKLUĞU ile karar verilmişti.
Kurul’un söz konusu kararı üzerine şikâyette bulunan yedi teşebbüsten biri, Kurul’un yeniden satış fiyatı uygulaması ile ilgili yeterli inceleme yapmadığını ileri sürerek Kurul kararının iptali için dava açmıştı. Söz konusu davada Danıştay 13. Dairesi tarafından;
♦ Turkcell’in gerek fiziki kontör kartları gerekse dijital kontörlerin satış fiyatını yeniden belirlediği,
♦ Dosyada 2006 yılına ait fiziksel ve dijital kontör fiyatlarının Turkcell satış fiyatı, distribütör satış fiyatı, bayi satış fiyatı ve son kullanıcı fiyatına kadar ayrıntılı olarak yer aldığı tabloların bulunduğu,
♦ Zincir marketlerin ve benzerlerinin sattığı ürünlerin hangi distribütör ve hangi bayi kanalıyla ulaştığını ve distribütör, bayi, alt bayi kanalının tek tek kar marjlarının belirlendiğin tabloların söz konusu belgeler arasında yer aldığı,
♦ Turkcell çalışanlarının e-posta yazışmaları ve Turkcell’in alt seviyedeki bayilerinden bazı yetkililerin iddiayı doğrular yöndeki beyanlarının da dosyada mevcut olduğu,
♦ Soruşturma raporunda, ön araştırma döneminden önce POS cihazları ve internet üzerinden yapılan dijital kontör satışlarında sabit fiyat uygulaması yapıldığı,
♦ Kurum tarafından başlatılan inceleme öncesinde belirlenen bazı bayilerde fiyatların değiştirilmesine imkan verilmediği
hususları tespit edilmiştir.
Danıştay 13. Dairesi başta yukarıdaki tespitler olmak üzere dosyadaki diğer bilgi ve bulguyu dikkate alarak, 16.10.2017 tarihli E.2011/4560 ve K2017/2573 sayılı kararında 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesinin ihlal edilmediği ve Turkcell hakkında idari para cezası verilmesine gerek olmadığı yönünde verilen Kurul kararını hukuka uygun görmeyerek kısmen iptal kararı vermişti.
Yukarıda değinilen iptal kararı sonrasında, Kurul, yargı kararı doğrultusunda konuyu yeniden değerlendirmek suretiyle 10.01.2019 tarihli toplantısında 19-03/23-10 sayılı kararı ile;
♦ Turkcell’in kontörlerin yeniden satış fiyatını belirlemek suretiyle 4054 sayılı Kanun’un 4. maddesini ihlal ettiğine oybirliği ile,
♦ Bu sebeple idari para cezası verilmesi gerektiğine oyçokluğu ile,
♦ Turkcell’in piyasadaki gücü, ihlal neticesinde gerçekleşen veya gerçekleşmesi muhtemel zararın ağırlığı ile ihlalin tekerrür ettiği hususları dikkate alınması ve ihlalin bir yıldan uzun, beş yıldan kısa nedeniyle yarısı oranında artırım uygulanması neticesinde lehe olan ciro dikkate alınarak 2010 mali yılı sonunda oluşan ve Kurul tarafından belirlenen yıllık gayri safi gelirlerinin takdiren %1,125 oranında olmak üzere 91.942.343,31 TL idari para cezası verilmesine oybirliği ile karar verdi.
Henüz gerekçeli kararın yayımlanmamış olması sebebiyle detaylı bir değerlendirme yapmak mümkün olmasa da söz konusu kararda dikkat çekici birkaç husus bulunmaktadır. Öncelikle Kurul tarafından 2011 yılında Turkcell’in 4054 sayılı Kanun’un 6. maddesini ihlal ettiği karardan 8 yıl sonra verilen karar ile Turkcell’in yeniden satış fiyatlarını belirlemek suretiyle 4. maddeyi de ihlal ettiği tespit edilmiş oldu. Böylece aynı soruşturma neticesinde verilen toplam ceza miktarı olan 183.884.686,62 TL, Kurum tarihinde verilen en yüksek 3. ceza olarak tarihe geçti. Ayrıca 8 yıl arayla da olsa hem 4. madde hem de 6. maddenin ihlalinde tekerrür hükümlerinin uygulanması önemli bir husus olarak öne çıktı. Kararda dikkat çeken bir başka husus ise Kurulun, Turkcell’in 2010 yılı sonunda oluşan gayri safi geliri üzerinden ceza uygulaması oldu. Kurul, Turkcell’in lehe olan cirosunu dikkate alarak takdir yetkisini kullanarak karar vermiş oldu.